Η εποχή μας μοιάζει να ζει σε μια μόνιμη κατάσταση οριακής έντασης. Όσοι υψώνουν τη φωνή τους υπέρ της ελευθερίας στην Παλαιστίνη συχνά κατηγορούνται συλλήβδην ως «αντισημίτες». Από την άλλη, η κοινωνική οργή εκφράζεται σε διαδηλώσεις και, δυστυχώς, σε ακραία περιστατικά που στοχοποιούν Ισραηλινούς πολίτες, αναπαράγοντας το μίσος που υποτίθεται ότι καταγγέλλεται. Την ίδια ώρα, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες δαιμονοποιούνται – η ταυτότητά τους συχνά ταυτίζεται με την εγκληματικότητα, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται όχι ως άνθρωποι που ξεριζώθηκαν από τον πόλεμο, αλλά ως «υποψήφιοι παραβάτες».
Όρια λεπτά και θολά
Η Ιστορία μας διδάσκει ότι τα όρια ανάμεσα στον αντισημιτισμό και την πολιτική κριτική στο κράτος του Ισραήλ είναι λεπτά αλλά υπαρκτά. Ο αντισημιτισμός, από τον Μεσαίωνα με τα «πρωτόκολλα» και τις διώξεις μέχρι το Ολοκαύτωμα, αποτελεί το πιο διαχρονικό παράδειγμα μισαλλοδοξίας στην Ευρώπη. Η δαιμονοποίηση του εβραϊκού λαού ήταν πάντα το εργαλείο εξουσίας για να εξηγούνται κρίσεις, χρέη, ήττες. Σήμερα, όμως, ο κίνδυνος είναι να συγχέεται η καταδίκη της ισραηλινής πολιτικής στη Γάζα με το μίσος προς τον εβραϊκό λαό συνολικά. Αυτό δεν είναι απλώς άδικο – είναι επικίνδυνο, γιατί αναπαράγει τα μοτίβα που οδήγησαν στις πιο σκοτεινές στιγμές του 20ού αιώνα.
Ταυτόχρονα, ο ρατσισμός απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες, που φεύγουν από τον πόλεμο και την ανέχεια, πατά πάνω στην ίδια λογική: τη συλλογική ενοχοποίηση. Όπως κάποτε οι Εβραίοι θεωρούνταν «υπονομευτές εκ των έσω», έτσι σήμερα πρόσφυγες και μετανάστες θεωρούνται φορείς εγκληματικότητας ή τρομοκρατίας.
Ιδεολογικές μάχες στο εσωτερικό
Η αντιπαράθεση αυτή δεν μένει μόνο στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, αλλά γίνεται και πεδίο εσωτερικής ιδεολογικής μάχης. Η Αριστερά παραδοσιακά υπερασπίζεται τα δικαιώματα των καταπιεσμένων και αντιτάσσεται στην αποικιοκρατική λογική· συχνά, όμως, φλερτάρει με την υπεραπλούστευση, που οδηγεί σε τυφλή εχθρότητα. Η Δεξιά, από την άλλη, προβάλλει τη σημασία της ασφάλειας και της εθνικής κυριαρχίας, με κίνδυνο όμως να κατρακυλήσει σε ξενοφοβία και ρατσιστική ρητορική.
Το δίπολο Αριστερά–Δεξιά έτσι συχνά εκτρέπεται στα άκρα: από τη μια, η Αριστερά μπορεί να κατηγορηθεί για «συγκαλυμμένο αντισημιτισμό», από την άλλη, η Δεξιά κατηγορείται για «καμουφλαρισμένη μισαλλοδοξία». Στη μέση μένει η κοινωνία, μπερδεμένη, βομβαρδισμένη από εικόνες βίας, προπαγάνδας και στερεοτύπων.
Τα πραγματικά όρια
Πού, λοιπόν, μπαίνει το όριο;
Αντισημιτισμός είναι το μίσος προς τους Εβραίους ως λαό, η στοχοποίηση της θρησκευτικής και πολιτισμικής τους ταυτότητας.
Ρατσισμός είναι η συλλογική ενοχοποίηση ενός ανθρώπου λόγω καταγωγής ή χρώματος.
Πολιτική κριτική είναι η τεκμηριωμένη αντίθεση σε κυβερνητικές επιλογές – είτε αυτές αφορούν το Τελ Αβίβ είτε τις Βρυξέλλες είτε την Ουάσιγκτον.
Η υπεράσπιση της ελευθερίας των Παλαιστινίων δεν είναι αντισημιτισμός, όπως η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των προσφύγων δεν είναι απειλή για την κοινωνία. Ο κίνδυνος γεννιέται όταν οι λέξεις γίνονται όπλα και χάνονται οι αποχρώσεις.
Τα «σημάδια των καιρών» δείχνουν ότι οι κοινωνίες μας παλεύουν με φαντάσματα του παρελθόντος και με φόβους του παρόντος. Η Ιστορία, όμως, είναι σαφής: κάθε φορά που η μισαλλοδοξία κερδίζει έδαφος, οι λαοί καταλήγουν να πληρώνουν το τίμημα με αίμα. Η μάχη ενάντια στον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό είναι τελικά μάχη υπέρ της ίδιας της δημοκρατίας.
The post Σημάδια των καιρών: Ρατσισμός, αντισημιτισμός και η μάχη των ιδεών appeared first on Newpost.gr.