Στις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν τον αθλητισμό και την ηθική του διάσταση αναφέρθηκε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, στο πλαίσιο της διεθνούς ημερίδας που διοργάνωσε η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή. Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 ετών από την ίδρυση της Επιτροπής Φιλάθλου Πνεύματος, ο κ. Παυλόπουλος ανέλυσε τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τον σύγχρονο αθλητισμό, τον ρόλο του Συντάγματος, αλλά και την ανάγκη η Ευρώπη να επιστρέψει στις ανθρωπιστικές της ρίζες.
Η κοιτίδα του ολυμπισμού και το «ευ αγωνίζεσθαι»
Ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκίνησε την ομιλία του υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα αποτελεί την αδιαμφισβήτητη κοιτίδα του Ολυμπιακού Πνεύματος, με επίκεντρο την Αρχαία Ολυμπία. Αναφέρθηκε συμβολικά στον Ολυμπιακό Ύμνο του Κωστή Παλαμά και του Σπυρίδωνα Σαμάρα, ο οποίος συμπυκνώνει την ουσία του αθλητισμού.
Για τον κ. Παυλόπουλο, η έννοια του «ευ αγωνίζεσθαι» δεν περιορίζεται στους αγωνιστικούς χώρους, αλλά αποτελεί θεμέλιο λίθο για τρεις κρίσιμους τομείς της ανθρώπινης συμβίωσης:
Την προστασία της αξίας του ανθρώπου και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας.
Τη θωράκιση της Δημοκρατίας, καθώς η ευγενής άμιλλα είναι σύμφυτη με τη δημοκρατική λειτουργία.
Την προάσπιση της παγκόσμιας ειρήνης και της αρμονικής συνύπαρξης των λαών.
Η απειλή της εμπορευματοποίησης και του κέρδους
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους κινδύνους που απειλούν σήμερα αυτό το αξιακό σύστημα. Ο κ. Παυλόπουλος επεσήμανε ότι ζούμε σε μια εποχή όπου το «οικονομικό» τείνει να κυριαρχήσει επί του «θεσμικού». Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και η επιδίωξη του κέρδους έχουν οδηγήσει σε έναν στρεβλό επαγγελματισμό στον αθλητισμό, ο οποίος θυσιάζει τις ηθικές αξίες. Ως άμεσα αποτελέσματα αυτής της τάσης, κατονόμασε τη διαφθορά και τη μάστιγα του ντόπινγκ, φαινόμενα που διαβρώνουν τον υγιή ανταγωνισμό.
Το ελληνικό Σύνταγμα ως ασπίδα προστασίας
Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, η Ελλάδα έχει λάβει ιστορικές θεσμικές πρωτοβουλίες, ήδη από το 1955, με τη θεσμοθέτηση της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Ωστόσο, η κορυφαία θεσμική παρέμβαση εντοπίζεται στο Σύνταγμα του 1975, το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Παυλόπουλο, δημιουργεί ένα ισχυρό πλέγμα προστασίας του αθλητισμού.
Συγκεκριμένα, ανέλυσε πώς το Σύνταγμα κατοχυρώνει:
Τον ανθρωπισμό και την ειρήνη (Άρθρο 2), θέτοντας τον σεβασμό του ανθρώπου ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.
Την ατομική ελευθερία (Άρθρο 5), κατοχυρώνοντας το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνική ζωή.
Τον ρόλο της Παιδείας (Άρθρο 16), συνδέοντας τη φυσική αγωγή με την ηθική διάπλαση υπεύθυνων πολιτών.
Την κρατική εποπτεία (Άρθρο 16, παρ. 9), η οποία επιβάλλει στο κράτος να προστατεύει τον αθλητισμό από την εμπορευματοποίηση και τις παρενέργειές της.
Κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το μέλλον
Στον επίλογό του, ο κ. Παυλόπουλος ήταν ιδιαίτερα αιχμηρός σχετικά με την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υποστήριξε ότι η ΕΕ διέρχεται μια περίοδο παρακμής, καθώς έχει απομακρυνθεί από τις θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού πολιτισμού, όπως ο ανθρωπισμός και η κοινωνική δικαιοσύνη.
Τόνισε ότι η ευθύνη για τη διαφύλαξη των ολυμπιακών ιδεωδών βαραίνει όχι μόνο το κράτος αλλά και κάθε πολίτη ξεχωριστά, τόσο ως Έλληνα όσο και ως Ευρωπαίο. Κατέληξε με το μήνυμα ότι η Ευρώπη οφείλει να ξαναβρεί τον προσανατολισμό της και να αξιοποιήσει το Ολυμπιακό Πνεύμα ως εργαλείο για τον διάλογο των πολιτισμών και την εδραίωση της παγκόσμιας ειρήνης, αντί να εστιάζει μονομερώς στην οικονομική ισχύ.