Η χώρα που παραλίγο να εκδιωχθεί από την ευρωζώνη είναι σήμερα επικεφαλής του ισχυρού ευρωπαϊκού οργάνου που τη διέσωσε από τη χρεοκοπία. Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Κυριάκος Πιερρακάκης, επικράτησε την Πέμπτη του Βέλγου αντιπροέδρου της κυβέρνησης Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ σε μια αναμέτρηση δύο υποψηφίων για την προεδρία του Eurogroup. Παρότι πρόκειται για ένα άτυπο φόρουμ των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, η θέση αυτή έχει αποδειχθεί καθοριστική για την αντιμετώπιση κρίσεων — κυρίως της κρίσης κρατικού χρέους, η οποία οδήγησε σε τρία προγράμματα διάσωσης της ελληνικής κυβέρνησης.
Αυτό συνέβη πριν από 10 χρόνια, όταν ο προκάτοχος του Πιερρακάκη είχε περιγράψει το Eurogroup ως έναν χώρο «κατάλληλο μόνο για ψυχοπαθείς». Σήμερα, η Αθήνα παρουσιάζεται ως πρότυπο δημοσιονομικής σύνεσης, έχοντας μειώσει δραστικά το χρέος της σε περίπου 147% του οικονομικού της προϊόντος — αν και παραμένει το υψηλότερο στην ευρωζώνη. «Η γενιά μου διαμορφώθηκε από μια υπαρξιακή κρίση που αποκάλυψε τη δύναμη της ανθεκτικότητας, το κόστος του εφησυχασμού, την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων και τη στρατηγική σημασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», έγραψε ο Πιερρακάκης στην επιστολή κινήτρων που κατέθεσε για τη θέση. «Η ιστορία μας δεν είναι μόνο εθνική· είναι βαθιά ευρωπαϊκή».
Λίγοι διπλωμάτες αρχικά περίμεναν ότι ο 42χρονος επιστήμονας υπολογιστών και πολιτικός οικονομολόγος θα κέρδιζε την κούρσα για την ηγεσία του Eurogroup, μετά την αιφνιδιαστική παραίτηση του νυν προέδρου Πασκάλ Ντόνοχιου τον περασμένο μήνα. Ο Βέλγος Βαν Πέτεγκεμ διέθετε μεγαλύτερη εμπειρία και απολάμβανε ευρείας εκτίμησης εντός της ευρωζώνης, γεγονός που τον καθιστούσε το αρχικό φαβορί.
Ωστόσο, η συνεχιζόμενη απροθυμία του Βελγίου να στηρίξει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρήση της χρηματικής αξίας των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη χρηματοδότηση ενός δανείου αποζημιώσεων ύψους 165 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία συνέβαλε τελικά στην ήττα του Βαν Πέτεγκεμ.
Όχι ένας τυπικός πολιτικός
Ο Πιερρακάκης δεν είναι ένα τυπικό στέλεχος του κεντροδεξιού κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Το πολιτικό του υπόβαθρο είναι σοσιαλιστικό, καθώς υπηρέτησε ως σύμβουλος του κεντροαριστερού ΠΑΣΟΚ από το 2009, όταν η Ελλάδα βυθίστηκε στη χρηματοπιστωτική κρίση. Υπήρξε μάλιστα ένας από τους Έλληνες τεχνοκράτες που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της χώρας. Ο απόφοιτος του Χάρβαρντ και του MIT εντάχθηκε στη Νέα Δημοκρατία για να στηρίξει την υποψηφιότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη για την ηγεσία του κόμματος το 2015, καθώς ένιωθε ότι μοιράζονταν ένα κοινό πολιτικό όραμα.
Ο Πιερρακάκης έκανε το μεγάλο πολιτικό του άλμα όταν η Νέα Δημοκρατία κέρδισε τις εθνικές εκλογές το 2019, έπειτα από τέσσερα χρόνια κατά τα οποία είχε διατελέσει διευθυντής του ερευνητικού και πολιτικού ινστιτούτου diaNEOsis. Ορίστηκε υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, επιβλέποντας τις προσπάθειες της Ελλάδας να εκσυγχρονίσει τη δυσκίνητη γραφειοκρατία της, υιοθετώντας ψηφιακές λύσεις για τα πάντα — από τις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου έως τις ιατρικές συνταγές.
Οι προσπάθειες αυτές τον κατέστησαν έναν από τους πιο δημοφιλείς υπουργούς της ελληνικής κυβέρνησης — σε τέτοιο βαθμό ώστε συχνά να προβάλλεται στον ελληνικό Τύπο ως πιθανός διάδοχος του Μητσοτάκη στην ηγεσία του κόμματος. Μετά την επανεκλογή της Νέας Δημοκρατίας το 2023, ο Πιερρακάκης ανέλαβε το υπουργείο Παιδείας, όπου στήριξε αμφιλεγόμενη νομοθεσία που άνοιξε τον δρόμο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα.
Ένας ανασχηματισμός τον Μάρτιο τον τοποθέτησε στο υπουργείο Οικονομικών, όπου έχει επισπεύσει τα σχέδια για την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους προς τους πιστωτές και έχει δεσμευτεί να μειώσει το δημόσιο χρέος της χώρας κάτω από το 120% του ΑΕΠ πριν από το 2030.