Σφοδρή κριτική από το ΠΑΣΟΚ στην τροπολογία της κυβέρνησης για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, με αιχμές για απαλλαγή των τραπεζών από τις ευθύνες τους και πλήρη μετακύλιση του κόστους στους καταναλωτές.
Μια βαθιά αίσθηση αδικίας επαναφέρει στο προσκήνιο η κυβερνητική τροπολογία για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, σύμφωνα με κοινή δήλωση της Μιλένας Αποστολάκη, υπεύθυνης Κ.Τ.Ε. για θέματα τραπεζών, ιδιωτικού χρέους και προστασίας δανειοληπτών, και του Δημήτρη Σπυράκου, Γραμματέα Τομέα Ιδιωτικού Χρέους και Προστασίας Δανειοληπτών του ΠΑΣΟΚ–Κινήματος Αλλαγής. Όπως υπογραμμίζουν, η κυβερνητική παρέμβαση όχι μόνο δεν αποκαθιστά την αδικία εις βάρος χιλιάδων πολιτών, αλλά αντιθέτως «εξαϋλώνει» τις ευθύνες των τραπεζών, αφήνει ανέγγιχτες τις απαιτήσεις των funds και καλεί τους δανειολήπτες να επωμιστούν μόνοι τους το βάρος.
Θύματα μιας επιθετικής πιστωτικής πολιτικής
Οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, τονίζουν οι εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ, αποτελούν τα θύματα μιας άγριας και επιθετικής πιστωτικής επέκτασης που έλαβε χώρα την περίοδο 2006–2008. Σε ένα περιβάλλον αδιαφάνειας, οι τράπεζες προώθησαν μαζικά δάνεια σε ξένο νόμισμα, αποσιωπώντας τον πραγματικό συναλλαγματικό κίνδυνο.
Η απότομη και δραματική επιδείνωση της ισοτιμίας είχε ως αποτέλεσμα, μέσα σε λίγα χρόνια, οι δανειολήπτες να καλούνται να αποπληρώσουν ποσά σχεδόν διπλάσια από εκείνα που είχαν αρχικά λάβει για την αγορά της κατοικίας τους. Μπροστά σε αυτό το αδιέξοδο, χιλιάδες πολίτες προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, επικαλούμενοι και αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δικαίωσαν καταναλωτές σε άλλες χώρες.
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ και η κυβερνητική επιλογή
Το ΠΑΣΟΚ–Κίνημα Αλλαγής υπενθυμίζει ότι από το 2022 έχει καταθέσει –και επανακαταθέσει επανειλημμένα– τροπολογία που προβλέπει δίκαιη κατανομή των συνεπειών του συναλλαγματικού κινδύνου: τα 2/3 του κόστους να βαρύνουν τις τράπεζες και το 1/3 τους δανειολήπτες. Αντίστοιχες λύσεις, σημειώνεται, υιοθετήθηκαν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Αντίθετα, η κυβερνητική τροπολογία, όπως καταγγέλλεται, σχεδιάστηκε χωρίς ουσιαστικό διάλογο, αποκλειστικά με τις τράπεζες και τους servicers, και οδηγείται προς ψήφιση με διαδικασίες εξπρές, σε λιγότερο από 20 ώρες από την κατάθεσή της.
Ποιοι ωφελούνται – και ποιοι μένουν εκτός
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η πραγματική εικόνα της ρύθμισης είναι αποκαλυπτική:
1. Περιορισμένη εφαρμογή και αμφίβολη ανακούφιση
Η τροπολογία αφορά λιγότερο από το ένα τρίτο των δανειοληπτών, μόνο όσους έχουν σήμερα ενήμερες οφειλές. Ακόμη και για αυτούς, το όφελος κρίνεται μικρό και αμφιλεγόμενο. Η μετατροπή των δανείων σε ευρώ προϋποθέτει την οριστική αποδοχή των συνεπειών της ακραίας ισοτιμίας, με μια περιορισμένη «έκπτωση» της τάξης του 15%. Έτσι, δάνεια που χορηγήθηκαν με ισοτιμία 1,67 καταλήγουν να μετατρέπονται με ισοτιμία 1,07, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αυξημένες πληρωμές που έχουν ήδη καταβάλει οι δανειολήπτες στα χρόνια της κρίσης.
Όσο περισσότερα έχει πληρώσει κάποιος στο παρελθόν, τόσο μικρότερο γίνεται τελικά το όφελος της ρύθμισης, ενώ τα αυστηρά και σωρευτικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για τις λεγόμενες «ευάλωτες» κατηγορίες καθιστούν αβέβαιη ακόμη και τη δυνατότητα ένταξης.
2. Καμία πρόβλεψη για όσους ήδη μετέτρεψαν τα δάνειά τους
Όσοι δανειολήπτες, σε μια προσπάθεια αυτοπροστασίας, είχαν ήδη μετατρέψει τα δάνειά τους σε ευρώ στις δυσμενείς ισοτιμίες, καλούνται –σύμφωνα με την κυβέρνηση– να αποδεχθούν οριστικά τη ζημία τους, χωρίς καμία απολύτως ανακούφιση.
3. Οι πιο αδύναμοι στον «Καιάδα»
Η μεγάλη πλειοψηφία των δανειοληπτών, όσοι έχουν ληξιπρόθεσμα δάνεια ή βρίσκονται αντιμέτωποι με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, μένει εκτός οποιασδήποτε ουσιαστικής μείωσης οφειλής. Παραπέμπονται απλώς στον εξωδικαστικό μηχανισμό, έναν μηχανισμό που –όπως καταγγέλλεται– βασίζεται στην αξία ρευστοποίησης της περιουσίας, αγνοεί τις πραγματικές εισοδηματικές δυνατότητες, προβλέπει υψηλότερα επιτόκια και επαναφέρει ολόκληρο το χρέος στην πρώτη αδυναμία πληρωμής.
Για το ΠΑΣΟΚ, πρόκειται για τους πιο αδύναμους πολίτες, εκείνους που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχαν λάβει δάνειο σε ξένο νόμισμα και που σήμερα «ρίχνονται στον Καιάδα».
4. Εκβιαστικός χαρακτήρας της ρύθμισης
Τέλος, η όποια ρύθμιση συνοδεύεται από την απαίτηση παραίτησης από κάθε δικαστική διεκδίκηση. Οι δανειολήπτες καλούνται να εγκαταλείψουν τις υποθέσεις τους και τα πιθανά οφέλη μιας θετικής δικαστικής απόφασης, σε μια ρύθμιση που, κατά το ΠΑΣΟΚ, αντιγράφει καταχρηστικούς όρους των servicers και τους μετατρέπει σε νόμο.
Ζήτημα αποκατάστασης της αδικίας
Η υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο, καταλήγει η ανακοίνωση, δεν είναι τεχνικό ή λογιστικό ζήτημα. Είναι ζήτημα αποκατάστασης μιας κατάφωρης αδικίας. Χωρίς την ανάληψη ευθύνης από τις τράπεζες που δημιούργησαν το πρόβλημα, καμία ρύθμιση δεν μπορεί να θεωρηθεί δίκαιη.
Η κυβερνητική τροπολογία, σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ–Κίνημα Αλλαγής, επιλέγει συνειδητά να προστατεύσει τις τράπεζες και τα funds, μεταφέροντας για ακόμη μία φορά το κόστος της ασύδοτης και επιθετικής πιστωτικής πολιτικής στις πλάτες των καταναλωτών.