«Δεν μπορούμε να σταματήσουμε το κύμα, αλλά μπορούμε να μάθουμε να σερφάρουμε πάνω του», λέει Τζον Καμπατ-Ζιν ο καθηγητής ιατρικής και ιδρυτής του προγράμματος Μείωσης Άγχους μέσω Ενσυνειδητότητας, περιγράφοντας τη δυναμική της φθοράς και της ανάγκης προσαρμογής σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο. Κι όμως, οι κυβερνήσεις συχνά πέφτουν στην παγίδα της αυταπάτης πως ένας ανασχηματισμός αρκεί για να ανακτήσει το χαμένο έδαφος και να ξαναγράψει την πορεία από την αρχή. Είναι η ίδια ψευδαίσθηση που οδήγησε ηγέτες σε μάχες ήδη χαμένες, σε μάταιες προσπάθειες ανατροπής της πολιτικής φθοράς.
Όταν μια κυβέρνηση αρχίζει να σκέφτεται την επιβίωσή της αντί για το έργο της, τότε το τέλος είναι κοντά και πράγματι, μετά από έξι χρόνια διακυβέρνησης, η πολιτική δημιουργικότητα έχει εξαντληθεί, η φθορά έχει εγκατασταθεί και η φαντασία έχει στερέψει. Ο ανασχηματισμός υπακούει στη γνωστή μηχανική των αλλαγών προσώπων που, όμως, δεν αλλάζουν την ουσία. Ο χρόνος που χάθηκε δεν μπορεί να επιστρέψει, και οι πολιτικές φθορές δεν ανατρέπονται με μικροδιορθώσεις στη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου.
Η ιστορία δεν είναι η αφήγηση των προθέσεων, αλλά των αποτελεσμάτων, ακόμα και οι πιο καλές προθέσεις, ακόμα κι αν γίνονταν αποδεκτές ως ειλικρινείς, απαιτούν αντοχή στη σύγκρουση, αποφασιστικότητα στην εφαρμογή και κυρίως πολιτική εργασία για να παραχθεί πραγματική αλλαγή. Η κυβέρνηση ξεκίνησε με τις ιδανικές συνθήκες: με αντίπαλο πολιτικά και στρατηγικά ηττημένο, με υψηλή εμπιστοσύνη, με προσδοκία δομικών αλλαγών και με ένα πολιτικό κεφάλαιο που της άνοιγε δρόμους. Σήμερα, αυτό το πολιτικό κεφάλαιο έχει εξαντληθεί.
Η πολιτική είναι σαν το γάλα. Αν μείνει πολύ έξω από το ψυγείο, ξινίζει και το 2019 φαντάζει μακρινό, σχεδόν μια άλλη εποχή, όπως και το 2023. Τα Τέμπη και οι συγκεντρώσεις δεν ήταν μια συγκυριακή κρίση, αλλά η έκρηξη μιας συσσωρευμένης κοινωνικής δυσαρέσκειας, ενός ανεκπλήρωτου αιτήματος για αξιοπρέπεια, ασφάλεια και αποτελεσματικότητα αλλά και η αβεβαιότητα που νοιώθουν οι πολίτες. Δεν πρόκειται να ξεχαστεί ούτε να ισοπεδωθεί από επικοινωνιακούς ελιγμούς και κυβερνητικά lifting. Η πραγματική ζωή θα προσπεράσει τον ανασχηματισμό προτού καν αυτός εγκατασταθεί στη συλλογική συνείδηση.
Η πολιτική δεν είναι στατική. «Η εξουσία δεν διατηρείται, είτε την ασκείς είτε τη χάνεις», προειδοποιούσε ο Σαρλ ντε Γκωλ. Και αυτή η στιγμή πλησιάζει, καθώς η κοινωνία παύει να ακούει και αρχίζει να μιλά και δεν δέχεται δικαιολογίες για παθογένειες ενώ σου έχει δώσει ισχυρή πολιτική εντολή να τις εξαλείψεις.
Σαφώς και η πολιτική δεν υπακούει σε μονοσήμαντους και νομοτελειακούς κανόνες φθοράς, αλλά αντίθετα αποτελεί ένα δυναμικό πεδίο όπου η πρωτοβουλία, η προσαρμογή και η ικανότητα διακυβέρνησης μπορούν να ανατρέπουν κάθε προδιαγεγραμμένη πορεία. Αν μια κυβέρνηση συνεχίζει να παράγει ουσιαστικό έργο, αν διατηρεί την επαφή με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, αν ανανεώνει τη στρατηγική της και παραμένει προσηλωμένη στη διαρκή βελτίωση, τότε έχει τη δυνατότητα να υπερβαίνει τη φθορά και να κερδίζει εκ νέου την εμπιστοσύνη των πολιτών. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από τη συνεχή μεταρρυθμιστική δράση, την ενίσχυση της οικονομίας και την αναβάθμιση των θεσμών, μπορεί να διαμορφώνει νέες συνθήκες, να ανατρέπει δυσμενή δεδομένα και να διατηρεί το πολιτικό της κεφάλαιο. Και φυσικά ο φόβος δεν μπορεί να σου δίνει για πάντα πολιτικό πλεονέκτημα γιατί η κατάχρηση του γυρνά μπούμερανγκ και αρχίζει και τροφοδοτεί τα άκρα που μπορούν ευκολότερα να παίξουν το χαρτί με θεωρίες συνωμοσίας. Η ιστορία, άλλωστε, δείχνει ότι δεν είναι οι φθαρμένες κυβερνήσεις που πέφτουν, αλλά εκείνες που αδυνατούν να πείσουν πως παραμένουν χρήσιμες για την κοινωνία.
The post Ο χρόνος που χάθηκε δεν επιστρέφει – Η ψευδαίσθηση του ανασχηματισμού και η… ανατροπή appeared first on Newpost.gr.