Σε μια επίσκεψη-εξπρές που διήρκεσε έξι ώρες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρέθηκε χθες στην Αθήνα για να σφραγίσει μια συμφωνία που αναδιαμορφώνει τις ενεργειακές ισορροπίες στην Ανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα, μέσω της Αλεξανδρούπολης, αναλαμβάνει –και επίσημα πλέον– ρόλο τροφοδότη της Ουκρανίας με αμερικανικό φυσικό αέριο, σε μια συγκυρία όπου η Μόσχα εντείνει τις επιθέσεις της σε κρίσιμες ουκρανικές ενεργειακές υποδομές.
Οι υπογραφές ανάμεσα στη ΔΕΠΑ, την Aktor και την ουκρανική Naftogaz έπεσαν στο Μέγαρο Μαξίμου παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Ουκρανού προέδρου αλλά και της πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ. Η έντονη αμερικανική παρουσία αποδίδει πολιτικό βάθος στη συμφωνία, η οποία ενσωματώνεται στο πλαίσιο της διατλαντικής ενεργειακής συνεργασίας και δίνει στην Ελλάδα έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στη στρατηγική απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την Ελλάδα «σταθερό σύμμαχο» της Ουκρανίας, επαναλαμβάνοντας ότι η Αθήνα έχει εφαρμόσει όλες τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας παρά το σημαντικό κόστος στην ελληνική οικονομία. Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του, υπογραμμίζοντας ότι το φυσικό αέριο που θα φτάσει στην Ουκρανία «είναι κρίσιμο για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται», καθώς οι ρωσικές επιθέσεις έχουν στοχοποιήσει εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, θερμοηλεκτρικούς σταθμούς και υποδομές αερίου.
Η ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου –της διαδρομής που συνδέει την Αλεξανδρούπολη με Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία– αναβαθμίζει τον ρόλο της Αθήνας ως ενεργειακού κόμβου για μια περιοχή 100 εκατομμυρίων καταναλωτών. Παράλληλα, οι δύο ηγέτες συζήτησαν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να σημειώνει ότι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες βρίσκονται ήδη σε ετοιμότητα για έργα αποκατάστασης σε πόλεις που έχουν πληγεί από τον πόλεμο.
Η επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου περιλάμβανε στάση στην ουκρανική πρεσβεία, όπου είχε συνάντηση με την Κίμπερλι Γκιλφόιλ, καθώς και συνάντηση με τον Πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα, ο οποίος τόνισε ότι η Ελλάδα «δεν μπορεί να αποδεχθεί τον επιθετικό αναθεωρητισμό και την επίλυση διαφορών με ένοπλη βία».
Πριν αναχωρήσει, ο Ζελένσκι δημοσίευσε στα κοινωνικά δίκτυα μήνυμα προς την ελληνική κυβέρνηση σημειώνοντας ότι «οι παραδόσεις αερίου θα ξεκινήσουν ήδη από τον Ιανουάριο» και επισημαίνοντας ότι η συνεργασία αυτή αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου ενεργειακού πακέτου που στοχεύει στην ασφάλεια της Ουκρανίας για τον χειμώνα.
Ανάλυση: Η συμφωνία Αθήνας–Κιέβου
Η συμφωνία Αθήνας–Κιέβου, πέρα από τη σαφή ανθρωπιστική διάσταση, είναι πρωτίστως μια στρατηγική κίνηση που εδραιώνει τη θέση της Ελλάδας στον νέο ενεργειακό χάρτη της περιοχής. Η χώρα αποκτά επιρροή σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ευρώπη, διεκδικεί μεγαλύτερο μερίδιο στη διαχείριση των ενεργειακών ροών και εδραιώνει τη σχέση της με την κυβέρνηση Τραμπ, που βλέπει την Ελλάδα ως σταθερό σύμμαχο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, η αναβάθμιση αυτή δεν έρχεται χωρίς κόστος. Η χώρα μπαίνει βαθύτερα στον ενεργειακό ανταγωνισμό ΗΠΑ – Ρωσίας, σε μια περίοδο ασταθών διεθνών ισορροπιών. Η Μόσχα ήδη παρακολουθεί στενά τις νέες ενεργειακές κινήσεις της Αθήνας, ενώ η εξάρτηση από αμερικανικό LNG συνεπάγεται υψηλό και ευμετάβλητο κόστος.
Η επίσκεψη Ζελένσκι, όσο σύντομη κι αν ήταν, επιβεβαίωσε ότι η Ελλάδα δεν περιορίζεται πλέον στον ρόλο του «παρατηρητή» στην περιοχή, αλλά επιχειρεί αποφασιστικά να γίνει κρίσιμος ενεργειακός παίκτης. Το στοίχημα της κυβέρνησης είναι αν αυτή η στρατηγική επιλογή μπορεί να μεταφραστεί σε σταθερό όφελος για την οικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας – χωρίς να αυξήσει τον γεωπολιτικό κίνδυνο.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι για την Ελλάδα από τη συμφωνία με την Ουκρανία
Η ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου και η απόφαση της Αθήνας να επισημοποιήσει τον ρόλο της ως τροφοδότη της Ουκρανίας με αμερικανικό φυσικό αέριο ενισχύουν τη γεωπολιτική αξία της χώρας, αλλά την εκθέτουν ταυτόχρονα σε ένα πλέγμα κινδύνων που απαιτούν προσεκτική διαχείριση.
Ο πρώτος και πιο άμεσος κίνδυνος προέρχεται από τη Ρωσία. Η Μόσχα έχει αποδείξει ότι αντιμετωπίζει κάθε ενεργειακή οδό προς την Ουκρανία ως εχθρική υποδομή. Η συμμετοχή της Ελλάδας σε μια στρατηγική ροή αμερικανικού LNG προς το Κίεβο μπορεί να προκαλέσει αντίμετρα σε τρία επίπεδα: κυβερνοεπιθέσεις σε κρίσιμες ελληνικές υποδομές, ενεργειακή πίεση μέσω της ναυτιλίας ή της αγοράς καυσίμων και διπλωματική όξυνση, σε μια περίοδο που οι ελληνορωσικές σχέσεις βρίσκονται ήδη στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών. Η ρωσική ευελιξία στον υβριδικό πόλεμο, σε συνδυασμό με τη σαφή στοχοποίηση ενεργειακών κόμβων, καθιστούν την Ελλάδα εμφανώς εκτεθειμένη.
Ο δεύτερος κίνδυνος αφορά την Τουρκία. Η Άγκυρα επιδιώκει συστηματικά τον ρόλο του κεντρικού ενεργειακού κόμβου της περιοχής, ειδικά για το ρωσικό αέριο, και θεωρεί κάθε αναβάθμιση της Ελλάδας ως υπονόμευση των δικών της φιλοδοξιών. Η ελληνική πρωτοκαθεδρία στον Κάθετο Διάδρομο μπορεί να οδηγήσει την Τουρκία σε σκληρότερη στάση σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, σε επιθετική διεκδίκηση νέων αγωγών που θα παρακάμπτουν τα ελληνικά δίκτυα ή ακόμη και σε προώθηση πολιτικής πίεσης εντός ΝΑΤΟ και ΕΕ. Η ενεργειακή αντιπαλότητα ενδέχεται να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής των ήδη υπαρχουσών εντάσεων.
Τρίτος κίνδυνος προέρχεται από την ίδια την εξάρτηση της Αθήνας από την αμερικανική πολιτική. Η Ελλάδα στοιχίζεται όλο και πιο στενά με τις επιλογές της κυβέρνησης Τραμπ, ιδιαίτερα στο ενεργειακό πεδίο. Αυτό αυξάνει το στρατηγικό βάρος της χώρας, αλλά περιορίζει την αυτονομία της σε μια περιοχή όπου οι ισορροπίες είναι ρευστές. Ενδεχόμενη μεταστροφή των αμερικανικών προτεραιοτήτων –ή πιο πραγματιστική προσέγγιση προς τη Ρωσία– θα επηρεάσει άμεσα την ελληνική θέση.
Τέλος, η συνεχής εμπλοκή σε έναν ενεργειακό ανταγωνισμό υψηλών εντάσεων μπορεί να δημιουργήσει πιέσεις και στο εσωτερικό μέτωπο. Οι ροές LNG ενδέχεται να επηρεάσουν το ενεργειακό κόστος, ενώ η ανάληψη ρόλου-κλειδί σε έναν πόλεμο χωρίς ορατό τέλος μπορεί να τροφοδοτήσει πολιτικές αντιδράσεις.
Η Ελλάδα ενισχύει τη διεθνή της θέση, αλλά ταυτόχρονα εισέρχεται σε μια ζώνη αυξημένης γεωπολιτικής τριβής. Η πρόκληση για την κυβέρνηση είναι να διαχειριστεί τον νέο ρόλο χωρίς να μετατραπεί η ενεργειακή αναβάθμιση σε πολλαπλασιαστή κινδύνων.
The post Η επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα και ο νέος ρόλος της Ελλάδας: Από την Αλεξανδρούπολη στο Κίεβο – Ρωσία, Τουρκία και αμερικανική εξάρτηση – Οφέλη και ρίσκα appeared first on Newpost.gr.