Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται το φιλόδοξο σχέδιο για την επέκταση και την αναβάθμιση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, καθώς τα ανώτατα γνωμοδοτικά όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού άναψαν το «πράσινο φως» για την επόμενη μέρα του σημαντικότερου αποθετηρίου αρχαίας ελληνικής τέχνης στον κόσμο. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησαν ομόφωνα θετικά επί του συνόλου των προμελετών (αρχιτεκτονικής, στατικής και ηλεκτρομηχανολογικής), οι οποίες φέρουν την υπογραφή του διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικού γραφείου David Chipperfield Architects σε συνεργασία με το γραφείο Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη. Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια της κύρωσης από τη Βουλή της σύμβασης χορηγίας ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ από την οικογένεια Λάτση, η οποία καλύπτει το κόστος των μελετών για το σύνολο του οικοδομικού τετραγώνου.
Το όραμα για το μουσείο που αξίζει στην Ελλάδα
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, χαιρέτισε την εξέλιξη τονίζοντας πως «η Ελλάδα αποκτά το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που της αξίζει». Όπως επεσήμανε, παρόλο που το ιστορικό κτήριο αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα του 19ου αιώνα, ο υπερδιπλασιασμός των επισκεπτών τις τελευταίες δεκαετίες κατέστησε επιτακτική την ανάγκη εκσυγχρονισμού και επέκτασης. Στόχος της παρέμβασης είναι να αρθεί η αποσπασματικότητα των προσθηκών του παρελθόντος και να αποδοθεί στο μνημείο ένας ενιαίος συνθετικός χαρακτήρας. Το νέο μουσείο φιλοδοξεί να αποτελέσει όχι μόνο κιβωτό μνήμης αλλά και ένα σύγχρονο, βιώσιμο τοπόσημο για την πρωτεύουσα, λύνοντας παράλληλα χρόνια προβλήματα όπως η υγρασία και η ανάγκη για ενεργειακή και αντισεισμική θωράκιση.
Η αρχιτεκτονική πρόταση και το νέο πάρκο
Ο πυρήνας της αρχιτεκτονικής πρότασης εστιάζει στη δημιουργία μιας νέας σχέσης του μουσείου με την πόλη. Στρατηγική επιλογή αποτελεί η επέκταση των χώρων υπογείως, σεβόμενη απόλυτα την ιστορική νεοκλασική πρόσοψη του κτηρίου Ziller. Μια νέα, επιβλητική είσοδος θα διαμορφωθεί επί της οδού Πατησίων, η οποία θα οδηγεί σε ένα δημόσιο φουαγιέ, συνδέοντας το μουσείο με τον αστικό ιστό. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη δημιουργία ενός δημόσιου πάρκου στην οροφή της επέκτασης, το οποίο θα λειτουργεί ως πνεύμονας πρασίνου για την περιοχή. Ο σχεδιασμός του πάρκου αντλεί έμπνευση από την αισθητική των «ρομαντικών» πάρκων του 19ου αιώνα, με ελικοειδή μονοπάτια, πλατάνια και πλούσια βλάστηση που θα προσφέρει δροσιά και ηχομόνωση από τη βοή της πόλης, παραμένοντας προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες και μετά τη δύση του ηλίου.
Η μουσειολογική διαδρομή και οι τεχνικές παρεμβάσεις
Σε επίπεδο περιεχομένου, το σχέδιο προβλέπει μια εντυπωσιακή αναβάθμιση της εμπειρίας του επισκέπτη. Περίπου 17.000 αρχαιότητες θα εκτεθούν σε νέους χώρους, με τις Προϊστορικές Συλλογές (Νεολιθική, Κυκλαδική, Μυκηναϊκή) να αυξάνουν την έκτασή τους από 1.100 σε 2.500 τετραγωνικά μέτρα. Η μουσειολογική μελέτη προτείνει μια συνεκτική χρονολογική αφήγηση που θα εκτυλίσσεται σε τέσσερα επίπεδα, συνδέοντας αρμονικά το νέο κτήριο με το ιστορικό μνημείο μέσω ενός κεντρικού άξονα και ενός αίθριου που θα προσφέρει φυσικό φωτισμό. Παράλληλα, προβλέπεται ο εκσυγχρονισμός των εργαστηρίων συντήρησης, η δημιουργία χώρων εκπαίδευσης και η αναβάθμιση των αποθηκών, ενώ το μουσείο θα αποκτήσει σύγχρονες υποδομές εξυπηρέτησης κοινού, όπως εστιατόριο, αμφιθέατρο και πωλητήριο, καθιστώντας το έναν ζωντανό οργανισμό πολιτισμού και ψυχαγωγίας.