Το φετινό καλοκαίρι δεν είναι θερμό μόνο λόγω καύσωνα, αλλά και λόγω των καψονιών που επιχειρεί ο άξονας Τουρκίας και Λιβύης στην Ανατολική Μεσόγειο, εις βάρος της Ελλάδας. Ο «ασύμμετρος πόλεμος» με την εργαλειοποίηση χιλιάδων απελπισμένων μεταναστώνν μεταφέρθηκε από τον Έβρο στο Λιβυκό Πέλαγος, την ίδια στιγμή που εντείνονται οι προσπάθειες ροκανίσματος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας νοτίως της Κρήτης. Κεντρικό πρόσωπο στο ζεστό τουρκολιβυκό καλοκαίρι που διανύουμε αναδεικνύεται ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, ο πολέμαρχος που ελέγχει την Ανατολική Λιβύη και κάποτε ήταν η μεγάλη ελπίδα της Αθήνας για να ανασχέσει τα τουρκικά σχέδια στην περιοχή.
Το φλερτ με Χαφτάρ
Το φλερτ της ελληνικής κυβέρνησης με τον επικεφαλής του Εθνικού Λιβυκού Στρατού είχε φτάσει στο αποκορύφωμά του τον Ιανουάριο του 2020, με την αιφνιδιαστική επίσκεψη του Χαφτάρ στην Αθήνα και τις συναντήσεις του, με τον τότε υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, αλλά και με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Η επίσκεψη, που είχε οργανωθεί υπό καθεστώς άκρας μυστικότητας, είχε γίνει τρεις ημέρες πριν τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, από την οποία η Ελλάδα έχει αποκλειστεί, και σε μια προσπάθεια διεμβολισμού του τουρκολιβυκού μνημονίου για την ΑΟΖ, το οποίο είχε υπογράψει η επίσημη κυβέρνηση της Λιβύης (την οποία δεν αναγνώριζε ο Χαφτάρ), στην Τρίπολη. Μετά τη συνάντησή τους, ο Νίκος Δένδιας είχε δηλώσει ότι η Ελλάδα ήταν «έτοιμη να βοηθήσει την επόμενη μέρα τη Λιβύη (σ.σ. Μετά την επίτευξη ανακωχής στον εμφύλιο πόλεμο της χώρας), είτε με τη συμμετοχή στις δυνάμεις εκείνες οι οποίες χρειάζονται για να υπάρξει η ανακωχή είτε με τη συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων στην ευρωπαϊκή επιχείρηση επιβολής του εμπάργκο των όπλων και της μεταφορά μισθοφόρων στη Λιβύη».
Το κλίμα ήταν παραπάνω από φιλικό, αφήνοντας χαμόγελα στην ελληνική ηγεσία. Μάλιστα, στα «χαριτωμένα» εκείνης της επίσκεψης ήταν η παράθεση δείπνου στον στρατάρχη όχι σε κάποιο πολυτελές εστιατόριο με αυστηρό πρωτόκολλο, αλλά στο πιο ζεστό περιβάλλον των «βλάχικων» της Βάρης.
Οι καλές σχέσεις με την κυβέρνηση του Χαφτάρ στη Βεγγάζη συνεχίστηκαν και το επόμενο διάστημα «Αγαπητέ Ερντογάν, ενώ εσύ απομονώνεσαι και δαιμονοποιείσαι, η Ελλάδα κάνει νέους φίλους, είχε σχολιάσει ο λογαριασμός του Εθνικού Λιβυκού Στρατού στο Twitter. Όλα έδειχναν ότι η Ελλάδα είχε ένα σύμμαχο στη Λιβύη, εξέλιξη ιδιαίτερα σημαντική καθώς η Αθήνα είχε γκρεμίσει τις γέφυρες με την κυβέρνηση της Τρίπολης, απελαύνοντας στα τέλη του 2019 τον Λίβυο πρέσβη στην Αθήνα.
Το τέλος της σχέσης
Η αποχώρηση του Νίκου Δένδια από το υπουργείο Εξωτερικών άλλαξε όμως τα δεδομένα. Οι αλλαγές στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό που έφερε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είχαν σαν παρενέργεια την εγκατάλειψη της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή και την υιοθέτηση της ευρωπαϊκής ορθοδοξίας με επαναπροσέγγιση της κυβέρνησης της Τρίπολης. Ο Χαφτάρ είχε τη φήμη ανθρώπου του Πούτιν. Υπό την πίεση της Γερμανίας, η Αθήνα πραγματοποίησε στροφή στην πολιτική της στη Λιβύη.
Η Άγκυρα βρήκε το άνοιγμα που έψαχνε για να «περάσει» το τουρκολιβικό μνημόνιο και από τη Βεγγάζη, δημιουργώντας ενιαίο μέτωπο στη Λιβύη υπέρ των θέσεών της.
Ο στρατάρχης Χαφτάρ ανέκρουσε πρύμναν, κατηγορώντας την Ελλάδα ότι ο διεθνής διαγωνισμός για την παραχώρηση αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης «παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης». Η σχέσεις της Αθήνας με τον Χαφτάρ έφτασαν στο ναδίρ τον περασμένο Ιούνιο, όταν η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, που ελέγχεται από τον στρατάρχη, συμφώνησε να εκκινήσει τη διαδικασία για την επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η Ελλάδα βρέθηκε σε θέση άμυνας, καθώς η εξέλιξη ήρθε σε μια συγκυρία, κατά την οποία η Τουρκία ασκεί ασφυκτική πίεση στην Ανατολική Μεσόγειο, ταράζοντας την ελληνική στρατηγική των «ήρεμων νερών»:
• Η Άγκυρα βάζει συνεχώς εμπόδια στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, με απειλές για την καταπόντιση του υποθαλάσσιου καλωδίου.
• Με χάρτη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που ανάρτησε στην Unesco έκοψε το Αιγαίο στα δύο.
• Αμφισβητεί την ελληνική υφαλοκρηπίδα, εκδίδοντας NAVTEX για να εμποδίσει τις επιστημονικές έρευνες του σκάφους «Filia» ανάμεσα σε Λήμνο και Σαμοθράκη.
Μοχλός πίεσης οι μετανάστες
Την ίδια στιγμή, στα θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη έχει μεταφερθεί το επίκεντρο της μεταναστευτικής κρίσης, καθώς φαίνεται ότι ο Χαφτάρ έχει αφήσει ανεξέλεγτες τις ροές ανθρώπων από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη. Κυριολεκτικά καραβιές μεταναστών φτάνουν καθημερινά σε Γαύδο και Κρήτη, οδηγώντας το Μέγαρο Μαξίμου να ανακοινώσει την αποστολή πολεμικών πλοίων στα διεθνή ύδατα για περοπολία.
Η ασφυκτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή οδήγησε τον υπουργό Εξωτερικών να επισκεφτεί εκτάκτως τη Βεγγάζη την περασμένη Κυριακή για να ξεμπλοκάρει τις σχέσεις με τον Χαλίφα Χαφτάρ. «Η γεωγραφία μας ενώνει, μοιραζόμαστε ένα μέρος της Μεσογείου», δήλωσε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, επιβεβαιώνοντας ότι οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, μεταναστευτικό και τουρκική επιρροή αποτελούν τα αγκάθια.
Δύο μέρες αργότερα ακολούθησε όμως η ρήξη του Χαφτάρ με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε μια πρωτοφανή διπλωματικά ενέργεια, ο ισχυρός άνδρας της Βεγγάζης εξεδίωξε ως ανεπιθύμητη την αντιπροσωπεία της Ε.Ε. που είχε καταφτάσει στην ανατολική Λιβύη για συνομιλίες σχετικά με το μεταναστευτικό. Ανάμεσά τους και ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης.
Ανάγκη διαφοροποίησης
Η συνάντηση Γεραπετρίτη-Χαφτάρ δεν πήγε καλά, εκτιμά στον απόηχο των εξελίξεων ο διεθνολόγος Αθανάσιος Γραμμένος. Μιλώντας στον Alpha Radio 9,89 υπογράμμισε ότι η Ελλάδα απαιτείται να διαφοροποιηθεί και πάλι από την ευρωπαϊκή γραμμή και να έρθει και πάλι σε συνεννόηση με την πλευρά του Χαφτάρ.
Το καλοκαίρι συνεχίζει να κυλά με όλα τα μέτωπα με τη Λιβύη ανοιχτά. Το επόμενο διάστημα προμηνύεται εξίσου καυτό.
The post Ένα καυτό λιβυκό καλοκαίρι για την Αθήνα – Η τρικυμιώδης σχέση με τον Χαφτάρ και η τουρκική σφήνα appeared first on Newpost.gr.